ABC faktoringu – wszystko, co musisz wiedzieć

Prowadzenie firmy to nie tylko realizacja zleceń i zdobywanie nowych klientów, ale również zarządzanie finansami. Jednym z największych wyzwań, szczególnie w sektorze B2B, są odroczone terminy płatności, które mogą sięgać nawet kilkudziesięciu dni. Gdy kontrahenci zwlekają z przelewem, a firma potrzebuje środków na bieżącą działalność, rozwiązaniem może być faktoring. W tym artykule znajdziesz kompendium wiedzy o faktoringu – czym jest, jak działa, jakie są jego rodzaje i kiedy warto z niego skorzystać.

Czym jest faktoring?

Faktoring to usługa finansowa, która polega na wykupie przez firmę faktoringową (czyli faktora) nieprzeterminowanych faktur wystawionych przez przedsiębiorcę (faktoranta) jego kontrahentom. W zamian za to faktor wypłaca faktorantowi zaliczkę w wysokości najczęściej od 80% do 95% wartości faktury, a pozostałą kwotę – po potrąceniu prowizji – przekazuje po opłaceniu faktury przez odbiorcę.

W praktyce oznacza to, że firma korzystająca z faktoringu nie musi czekać 30, 60 czy nawet 90 dni na wpływ należności, tylko niemal od razu zyskuje dostęp do pieniędzy, które może przeznaczyć na dalszą działalność.

Jak działa faktoring krok po kroku?

Proces faktoringu przebiega zazwyczaj według następującego schematu:

1. Przedsiębiorca świadczy usługę lub dostarcza towar i wystawia fakturę z odroczonym terminem płatności.
2. Faktura zostaje przekazana do faktora – najczęściej poprzez platformę online.
3. Firma faktoringowa wypłaca przedsiębiorcy zaliczkę (np. 90% wartości faktury).
4. Kontrahent dokonuje płatności na konto faktora.
5. Po otrzymaniu płatności, faktor wypłaca pozostałe 10% (po odjęciu prowizji i ewentualnych opłat).

Dzięki takiemu modelowi, przedsiębiorca otrzymuje środki niemal natychmiast, zamiast zamrażać je na długie tygodnie.

Rodzaje faktoringu

Na rynku dostępnych jest kilka form faktoringu, które różnią się między sobą zakresem ryzyka, informowaniem kontrahenta i przeznaczeniem. Oto najważniejsze z nich:

• Faktoring pełny (bez regresu) – firma faktoringowa przejmuje ryzyko niewypłacalności kontrahenta. To rozwiązanie droższe, ale bezpieczniejsze dla przedsiębiorcy.
• Faktoring niepełny (z regresem) – jeśli kontrahent nie zapłaci, faktor może zażądać zwrotu wypłaconych środków od faktoranta. Ta forma jest tańsza, ale obarczona większym ryzykiem.
• Faktoring mieszany – połączenie obu powyższych modeli, w którym tylko część należności jest zabezpieczona.
• Faktoring jawny – kontrahent jest informowany, że faktura została objęta faktoringiem i płatność ma być dokonana na konto faktora.
• Faktoring cichy – klient nie wie o tym, że faktura została sprzedana firmie faktoringowej; to forma droższa i mniej dostępna.
• Faktoring odwrotny (zakupowy) – faktor opłaca faktury dostawców, a przedsiębiorca spłaca je w późniejszym terminie. Idealne rozwiązanie dla poprawy relacji z dostawcami i wydłużenia własnych terminów płatności.
• Faktoring eksportowy – dedykowany firmom handlującym z zagranicą, często obejmujący obsługę w różnych walutach i zabezpieczenia przed ryzykiem politycznym.

Dla kogo jest faktoring?

Faktoring to rozwiązanie nie tylko dla dużych korporacji. Coraz częściej korzystają z niego małe i średnie firmy, a nawet jednoosobowe działalności gospodarcze. Sprawdzi się wszędzie tam, gdzie:

• firma wystawia faktury z odroczonym terminem płatności (minimum 7–14 dni),
• kontrahenci płacą nieregularnie lub z opóźnieniem,
• przedsiębiorca potrzebuje środków na bieżące zobowiązania,
• działalność wymaga dużego zaangażowania kapitałowego (np. w branżach: budowlanej, transportowej, produkcyjnej, handlowej).

Faktoring jest szczególnie pomocny dla firm, które dynamicznie się rozwijają i potrzebują szybkiego finansowania, by obsługiwać większą liczbę zleceń.

Korzyści z korzystania z faktoringu

Przedsiębiorcy decydujący się na faktoring mogą liczyć na wiele korzyści, zarówno finansowych, jak i operacyjnych. Do najważniejszych należą:

• Poprawa płynności finansowej – szybki dostęp do gotówki pozwala na terminowe regulowanie zobowiązań.
• Brak potrzeby zabezpieczeń – w przeciwieństwie do kredytów, faktoring nie wymaga poręczeń czy hipoteki.
• Lepsze warunki zakupowe u dostawców – dzięki płynności można negocjować zniżki za szybką płatność.
• Możliwość rozwoju bez zadłużania się – finansowanie obrotowe bez konieczności zaciągania kredytu.
• Ochrona przed niewypłacalnością kontrahentów – w przypadku faktoringu pełnego.
• Oszczędność czasu – wiele firm faktoringowych oferuje także monitorowanie należności i przypominanie kontrahentom o płatnościach.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze faktoringu?

Zanim zdecydujesz się na faktoring, warto porównać oferty różnych firm faktoringowych i przeanalizować kilka istotnych kwestii:

• Koszty usługi – prowizje, opłaty dodatkowe, ewentualne koszty windykacji czy ubezpieczenia.
• Limit faktoringowy – maksymalna kwota należności, jaką można sfinansować.
• Szybkość wypłat – w większości przypadków środki powinny trafiać na konto w ciągu 24–48 godzin.
• Forma współpracy – elastyczność umowy, długość okresu obowiązywania, możliwość finansowania pojedynczych faktur.
• Doświadczenie faktora – zwłaszcza w konkretnej branży, np. budowlanej, transportowej czy handlowej.

Nie każda firma faktoringowa działa na tych samych zasadach – warto dopasować ofertę do swoich potrzeb i rodzaju działalności.

Czy faktoring ma wady?

Choć faktoring to bardzo przydatne narzędzie, nie jest pozbawiony ograniczeń. Do potencjalnych wad należą:

• Koszty wyższe niż tradycyjny kredyt – w zależności od rodzaju faktoringu i poziomu ryzyka.
• Ograniczenia w zakresie kontrahentów – nie każdy klient może być zaakceptowany przez faktora.
• Wpływ na relacje z kontrahentem – w przypadku faktoringu jawnego, klient może być zaskoczony, że płatność ma przekazać innej firmie.
• Niekiedy skomplikowana dokumentacja – zwłaszcza przy pierwszej umowie lub wysokich limitach.

Jednak dla wielu firm, szczególnie tych rozwijających się, zalety faktoringu znacznie przewyższają jego ewentualne niedogodności.

Faktoring to skuteczne narzędzie finansowania działalności, które pozwala firmom szybciej odzyskiwać należności i zapewniać sobie stabilność finansową. Dzięki różnorodnym formom – pełnemu, niepełnemu, eksportowemu czy odwrotnemu – usługę tę można dopasować niemal do każdego modelu biznesowego.